بیمه­ های مهندسی و انرژی راهکاری است برای واگذاری ریسک و زمینه­ ساز آرامش و امنیت خاطر برای سرمایه­ گذاری بویژه در بخش ساخت و اجرای طرح­ های عمرانی و زیربنایی و پروژه­ های انرژی (نفت، گاز و پتروشیمی) و همچنین به هنگام بهره ­برداری از پروژه­ هایی که دوره ساخت آنها به پایان رسیده است. بیمه نامه­ های مهندسی و انرژی متناسب با ساختار و چگونگی فعالیت­ های مهندسی طراحی شده و از استاندارد شناخته شده جهانی برخوردار است. بیمه­ های مهندسی و انرژی را می­ توان در دو گروه دسته بندی کرد.

 

گروه اول:

 بیمه­ نامه­ هایی که طرح­ های عمرانی و صنعتی و کشاورزی و زیربنایی به ویژه طرح ­های نفت، گاز و پتروشیمی در هنگام ساخت و نصب و اجرای کار را در بر گرفته و تحت پوشش تمام­ خطر قرار می­ دهد. مدت این گروه از بیمه ­های مهندسی و انرژی بستگی به ویژگی سرمایه و بزرگی طرح و برنامه­ زمان­بندی اجرایی کار دارد که معمولاً چند سال به درازا می­ کشد. این بیمه ­نامه پروژه را از زمان تجهیز کارگاه تا تحویل موقت کار و برچیدن کارگاه و به دنبال آن در دوره راه­ اندازی و نگهداری تحت پوشش قرار می­ دهد.

 

 گروه دوم:

 بیمه­ نامه­ هایی را در بر می­ گیرد که برای بهره ­برداری از کارخانه­، پل، راه­، مترو، پالایشگاه، نیروگاه، سد، فرودگاه، سازه­ هایی مهندسی، ماشین­ آلات و تجهیزات راه سازی، ساختمانی، کشاورزی و دیگر ماشین­ ها و تجهیزات پیمانکاران، شکست ماشین­ آلات، رایانه و تجهیزات الکترونیکی و ... طراحی شده­ اند. مدت این بیمه نامه­ ها سالانه است.

 

الف) بیمه­ نامه­ های دوره ساخت

 

۱. بیمه تمام خطر پیمانکاران (C.A.R)

 این بیمه­ خسارت­ های فیزیکی، ناگهانی و پیش­ بینی نشده، ناشی از حادثه در هنگام اجرای پروژه­ های عمرانی، زیربنایی و عملیات ساختمانی انواع سازه ها مانند: ساختمان­ های مسکونی، اداری، برج­ ها، کارخانه ­ها، سیلوها، راه­ ها، راه ­آهن، فرودگاه، سدها، پروژه­ های آب­رسانی و زهکشی، تونل­ ها، پل­ ها، لوله­ کشی آب و فاضلاب، مخازن آب، موج ­شکن­ ها، نیروگاه و پالایشگاه، طرح ­های انرژی (نفت، گاز و پتروشیمی) و مانند آن­ها را زیر پوشش قرار می­ دهد.

 عوامل زیادی از جمله آتش ­سوزی، صاعقه، انفجار، سیل، طغیان آب، توفان، زمین­ لرزه، نشست، لغزش و رانش زمین، سرقت،سهل­ انگاری اجرای نادرست کار، فقدان مهارت در کار، طراحی نادرست، مواد یا مصالح نامرغوب و ... . باعث بروز حادثه و خسارت در انواع سازه­ های مهندسی می­ شود که افزون بر هدر رفتن سرمایه، آرامش جامعه را نیز به مخاطره می­ اندازد.

 در بیمه ­های مهندسی تمام­ خطر پیمانکاری، افزون بر پوشش خسارت­ های وارد به پروژه، خسارت ناشی از حمل و نقل مصالح و تجهیزات، برداشت ضایعات، اموال مجاور، آلودگی محیط زیست مسئولیت مدنی در برابر اشخاص ثالث (جانی و مالی) و ... نیز قابل بیمه­ شدن می­ باشد. پوشش این بیمه از زمان شروع عملیات ساخت پروژه آغاز می­ شود و تا پایان دوره ساخت ادامه می­ یابد. پس از تحویل موقت کار، پروژه در دوره نگهداری نیز زیر پوشش قرار می­ گیرد.

 

۲. بیمه تمام­ خطر نصب (EAR)

 این بیمه­ نامه خسارت­ های ناشی از بروز حادثه فیزیکی ناگهانی و پیش­ بینی نشده را که در هنگام اجرای عملیات ساخت و نصب طرح­ های گوناگون عمرانی و زیرساختی، مونتاژ انواع ماشین­ آلات و تجهیزات و نیز نصب هرگونه سازه با اسکلت فلزی در کارگاه­ های کوچک و بزرگ صنعتی، صنایع خودروسازی، شیمیایی، فولاد، خوراکی، چوب و کاغذ، چرم و کاشی­ سازی، صنایع وابسته به کشاورزی سیستم­­ های مخابراتی، ابزارهای دقیق آزمایشگاهی، نیروگاه­ ها، صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، پالایشگاه­ ها، پروژه­ های آب­رسانی و انتقال نفت و گاز و نیز خطوط انتقال نیرو روی می­ دهد، پوشش خواهد داد.

 

خطرهای تحت پوشش در این بیمه مانند بیمه C.A.R است. همچنین در این نوع بیمه، خسارت­ های به وجود آمده ناشی از اشتباه در ساخت قطعات در کارخانه سازنده ماشین­ آلات و تجهیزات نیز قابل بیمه­ شدن خواهد بود. پوشش این بیمه از زمان شروع عملیات نصب آغاز شده، دوره آزمایش و راه­ اندازی و دوره نگهداری را نیز در بر می­ گیرد.

 

ب) بیمه ­نامه ­های دوره بهره­ برداری

 

۱- بیمه سازه ­های مهندسی تکمیل شده (CECR)

 این بیمه خسارت­ های وارد به انواع سازه­ های ساخته­ شده و در حال بهره­ برداری مانند: جاده، راه­ آهن، فرودگاه، کانال آبیاری و زهکشی، پل­، تونل­، سد، موج­ شکن و اسکله، نیروگاه، پالایشگاه، خطوط لوله آب­رسانی و فاضلاب، برق، نفت، گاز و پتروشیمی و نیز انبارها و معادن را در زیر پوشش قرار می­ دهد.

 بیمه سازه­ های تکمیل­ شده از نوع بیمه با خطرات نام برده یا معین بوده و خسارت­ های ناشی از بروز سیل، طغیان آب، توفان، زلزله، آتش­ سوزی و انفجار، سرما، بهمن، یخ­ بندان، خرابکاری، برخورد وسائل نقلیه زمینی، دریایی یا هوایی، آتش­فشان، زمین­ لرزه دریایی، نشست، حرکتِ زمین، صاعقه و برخورد امواج را پوشش دهد.

 

۲- بیمه عدم­النفع ناشی از تاخیر در بهره­ برداری پروژه

بیمه ­نامه یاد شده زیان­ های ناشی از پیامد به تأخیر افتادن بهره­ برداری از پروژه را تحت پوشش قرار می­ دهد.

 چنانچه در جریان کار ساخت حادثه­ ای ناگهانی و پیش­بینی نشده رخ دهد و پروژه مورد بیمه دچار خسارت شود به گونه­ ای که دوره اجرای کار طولانی شده و زمان بهره­ برداری آن به تأخیر افتد بیمه­ گر زیان­ های وارد به کارفرما در اثر دیرکرد در بهره­ برداری طرح را در چارچوب شرایط بیمه­ نامه جبران خواهد کرد.

 

در این بیمه­ نامه با نگرش به چگونگی ماهیت ریسک فرانشیز زمانی نیز پیش­ بینی می­ شود.

 ۳- بیمه پایداری و کیفیت ساخت

«بیمه­ نامه عیوب اساسی و پنهان ساختمان»

این بیمه­ نامه خسارت­ های وارده در اثر طراحی غلط، به کارگیری مواد یا مصالح نامرغوب اجرای نادرست کار، به ساختمان­ های مسکونی و اداری در زمان بهره­ برداری را که ناشی از سازه­ های اصلی ساختمان باشد برای مدت ده سال بیمه می­ کند.

 

پوشش این بیمه پس از گواهی پایان کار و به هنگام تحویل واحدهای مسکونی و اداری جهت بهره­ برداری از آنها به شرح زیر آغاز می­ شود.

 

الف) سازه­ های ساختمانی شامل: پی، اسکلت، سقف و سفت­کاری به مدت ده سال.

 

ب) نمای ساختمان به مدت 5 سال.

 

ج) تجهیزات و تأسیسات مکانیکی و برقی به مدت سه سال.

انبوه­ سازان مسکن و ساختمان نیز در راستای بالابردن استانداردهای ساخت و ساز و همچنین برای فراهم­ آوردن زمینه آرامش خاطر بیشتر مردم و نیز حفظ سرمایه­ های ملی می­ توانند از این پوشش بیمه­ ای به خوبی بهره گیرند.

 

۴- بیمه ماشین­ آلات و تجهیزات پیمانکاران (C.P.M)

 

این بیمه­ نامه خسارت­های فیزیکی وارد شده ناشی از بروز خطرات با منشاء بیرونی، به ماشین­ آلات و تجهیزات پیمانکاری و کشاورزی مانند: لودر، بولدوزر، گریدر، سایدبوم، لیفت تراک، کمباین، تراکتور، جرثقیل، دکل­ های حفاری، دستگاه­ های جوشکاری، پمپ، کمپرسور، ژنراتور و مانند آنها را که ابزار کار پیمانکاران می­ باشد، تحت پوشش قرار می­ دهد.

 

۵- بیمه شکستِ ماشین­ آلات (MB)

 این بیمه ماشین­ آلات و تأسیساتی را که نصب شده و درحال بهره­ برداری هستند، زیر پوشش قرار می­ دهد. کارگاه و کارخانه­ های درحال کار از جمله مواردی هستند که در بیمه شکستِ ماشین­ آلات بیمه می­ شوند. بیمه شکستِ ماشین­ آلات خسارت­ های فیزیکی پیش­ بینی نشده و ناگهانیِ وارد به انواع ماشین­ آلات را که ناشی از طرح ِغلط، عیب و نقص مربوط به ساخت، اجرایِ نادرست کار، فقدان مهارت، بی­­ دقتی، نوسان برق، انفجار فیزیکی و نیروی گریز از مرکز باشد، را بیمه می­ کند.

 

خطرهایی مانند توفان، سیل، زلزله، طغیان آب، لغزش و رانش زمین نیز با پرداخت حق بیمه اضافی در این بیمه قابل بیمه­ شدن می­ باشند.

 

۶- بیمه عدم­النفع ناشی از شکستِ ماشین­ آلات (MLOP)

 

این بیمه کامل ­کننده بیمه شکستِ ماشین­ آلات می­ باشد و چنانچه در اثرِ خطراتِ ناگهانی و خسارت وارد به ماشین­ آلات، وقف ه­ای در تولید کارخانه به وجود آید، زیان ناشی از توقف تولید را که شامل هزینه­ های جاری و حقوق و دستمزد کارکنان در طول دوره تعطیلی و سود از دست رفته خواهد بود، بیمه­ می کند. شایان توجه است، زیانِ ناشی از عدمِ تولید، به طور معمول به مراتب بیشتر از خسارت فیزیکی وارد به ماشین­ آلات خواهد بود.

 

۷- بیمه فساد کالا در انبار سردخانه (DOS)

 

بیمه فساد کالا در حقیقت مکمل پوشش بیمه شکست ماشین­ آلات می­ باشد، این پوشش معمولاً به همراه بیمه شکست از سوی بیمه­ گر خریداری می شود. این نوع بیمه خسارت­ های وارد به کلیه کالاهای قابل نگهداری در سردخانه­ ها مانند: مواد پروتئینی، میوه­ ها، سبزیجات، فرآورده­ های لبنی و نیز مواد شیمیایی و دارویی ناشی از شکست ماشین­ آلات را زیر پوشش قرار می­ دهد.

 

بیمه فساد کالا در سردخانه خطرهای ناشی از رعایت نشدن مسائل فنی، شکست مکانیکی یا الکتریکی تجهیزات سردخانه، نوسان­ های درجه برودت، نشت ناگهانی و پیش­ بینی نشده مُبَرِدها از مدار داخل سردخانه، نوسانِ برق، تغییر در ترکیبِ هوای داخل سردخانه و به طور کلی هرنوع نارسایی در سیستم سرمایش سردخانه را زیر پوشش قرار می­ دهد.

 

۸- بیمه بویلر و مخازنِ تحت فشار (BPV)

 

بیمه یادشده نخستین بیمه­ نامه در رشته بیمه­ های مهندسی است که در صنعت بیمه ارائه شده است. این بیمه­ نامه  خسارت­ های ناشی از انفجار فیزیکی یا شیمیایی بویلرها و مخازن تحت فشار را که به خود و اموال مجاور بیمه­ گذار آسیب وارد می­ سازد و همچنین خسارت­ های جانی و مالی وارد به اشخاص ثالث را زیر پوشش قرار می­ دهد.

 

۹- بیمه تجهیزات الکترونیکی (E.E.I)

 

این بیمه ­نامه خسارت­ های وارد شده به انواعِ تجهیزات الکترونیکی مورد استفاده در کارگاه­ های صنعتی، صنایع، لوازم تحقیقاتی و آزمایشگاهی، لوازم اداری، سیستم­ های هشداردهنده، تجهیزات مهندسی، تجهیزات اندازه­ گیری، دستگاه­ های کنترل و عیب­ یاب، تجهیزات مربوط به سینما و فیلمبرداری، دستگاه­ های آزمایش مواد، تجهیزات رادیو تلویزیونی و مخابراتی، رایانه و سیستم­ های رایانه­ ای، تجهیزات پزشکی و مانند آن را زیر پوشش قرار می­ دهد. خطرات زیادی از جمله خطرهای ناشی از تمیز کردن دستگاه، بازدید دستگاه در هنگام کار، افتادن، برخورد جسم خارجی، نوسانِ برق داخل دستگاه، سرقت، سقوط، جابه جایی، واژگونی، آتش­ سوزی، صاعقه، انفجار، زلزله و توفان، سیل و آب­گرفتگی، این نوع تجهیزات را تهدید می­ کند که می­ تواند زیر پوشش این بیمه­ نامه قرار گیرد.

 

در این بیمه­ نامه می­ توان سه نوع پوشش بیمه ­ای را نام برد.

 

  • پوشش نرم افزاری
  • پوشش هزینه اجاره به کارگیری دستگاه های جایگزین
  • پوشش سخت افزاری یا خسارت فیزیکی ناگهانی وارد به دستگاه

 

بيمه انرژي (نفت، گاز و پتروشيمي):

 

پروژه‌هاي بزرگ و گسترده ( نفت ، گاز و پتروشيمي) كه جهت استخراج، اكتشاف، حفاري، پالايش و... نفت، گاز و پتروشيمي در دريا و خشكي ساخته و اجرا مي شوند چه هنگامي كه در حال ساخت و نصب هستند و چه هنگام بهره برداري به عنوان پروژه هاي انرژي تحت پوشش اين بيمه نامه قرار مي گيرند. اين بيمه نامه كليه پروژه هاي ساحلي و فراساحلي در خشكي و دريا را پوشش مي دهد.

 

بيمه نامه هاي انرژي در چارچوب شرايط استاندارد جهاني صادر مي شوند كه پوشش هاي متنوع و گسترده در خواستي همراه با دوره هاي آزمايش و راه اندازي و دوره نگهداري را در بر مي گيرند.